Kanał Elbląski to najdłuższy kanał żeglowny w Polsce. Jest unikalnym zabytkiem sztuki hydrograficznej. To także jedyny szlak na świecie słynący z tego, że statki poruszają się lądem na specjalnych wózkach, pokonując fragmenty wzniesień między odcinkami wodnymi.
Kanał, budowany w latach 1848-72, zaprojektował holenderski inżynier George Jakob Steenke. Jego nietypowa koncepcja polegała na wybudowaniu dwóch śluz i pięciu pochylni – te ostatnie niwelują różnicę poziomów wody o prawie 100 metrów i pozwalają pokonywać statkom drogę lądową na specjalnych wózkach.
W XIX wieku kanał funkcjonował jako szlak komunikacyjny, pełniąc ważną rolę gospodarczą. Rozwój transportu kolejowego spowodował zmniejszenie przewozów towarowych na kanale. Od lat trzydziestych XX wieku zaczął służyć jedynie turystom. Pierwszy raz popłynęli nim w 1912 roku na pokładzie łodzi motorowej „Seerose”. W 1925 r. pojawiła się jednostka wycieczkowa „Heini”, a w dwa lata później statek „Konrad”. Latem 1927 r. wprowadzono regularne rejsy pasażerskie po kanale.
Zabytek techniki i pomnik historii
W okolicach kanału, w Jelonkach, Małdytach i Miłomłynie, znajdują się ścieżki turystyczne. Cały ten teren należy do Obszaru Chronionego Krajobrazu Kanału Elbląskiego, dlatego na niektórych odcinkach kanału można poruszać się wyłącznie kajakiem. W 1978 r. Kanał Elbląski został uznany za zabytek techniki, w 2011 r. – za pomnik historii. W plebiscycie „Rzeczpospolitej” okrzyknięto go jednym z siedmiu cudów Polski.
(MW / Fot. Pixabay / CC0)